Naast de uitdagingen rondom de wereldwijde pandemie was vorig jaar voor RecyBEM een jaar waarin de bandenbalans meer dan ooit werd verstoord en uit evenwicht werd gebracht. Het principe van het RecyBEM-systeem is 'éénmaal oud voor éénmaal nieuw', maar in 2020 zijn er 1,5 miljoen banden meer onder de RecyBEM-regeling ingezameld dan dat er banden op de markt gebracht zijn met betaling van de wettelijke afvalbeheersbijdrage. Joost Kester, verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken bij RecyBEM, blikt terug op de acties in 2021 die ervoor moeten zorgen dat de bandenbalans weer meer in evenwicht komt.
Samenwerking, levelplaying field en verantwoordelijkheid zijn volgens Kester de basis om de balans weer sluitend te krijgen: "Ons systeem valt of staat met de wil om het samen te doen. We werken voor het gestructureerd inzamelen van banden samen met professionele inzamelingsbedrijven die voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Die eisen zijn het afgelopen jaar weer getoetst en ik wil heel graag ook de komende jaren weer vooruit met de gecertificeerde bedrijven." Maar om de samenwerking tot een succes te maken, wijst hij ook op het belang van het nemen van verantwoordelijkheid. "Op hun beurt werken de inzamelaars weer samen met bedrijven waarvoor zij inschatten dat de oud-voor-nieuw sluitend is. Als we allemaal onze verantwoordelijkheid nemen, kunnen we de gestructureerde en kosteloze inzameling van alle autobanden uit de vervangingsmarkt blijven garanderen en de weg naar de circulaire economie vervolgen."
Om samen verder te kunnen, is het – naast dat iedereen voldoet aan de kwaliteitsstandaarden - ook belangrijk om levelplaying field te waarborgen. "We hebben dit jaar nog meer werk gemaakt van dossieronderzoeken. We hebben op inzamelingsniveau de analyses verdiept en – met de ervaringen van de in Covid-tijd vernieuwde procedure van ontdoenercontrole – gerichtere onderzoeken uitgezet." Dat heeft ertoe geleid dat in een aantal gevallen de inzamelaar de verkregen inzamelingsvergoeding heeft moeten terugbetalen. "Ik begrijp heel goed dat dat vervelend is. Niet altijd kan een inzamelaar zien of de oud-voor-nieuw bij een ontdoener sluitend is. Maar wat een inzamelaar wel kan, is onze 'eyes and ears on the road ' zijn. En door een duidelijke grens te trekken dat onterecht verkregen inzamelingsvergoeding wordt teruggevorderd, ontstaat voor iedereen de ruimte om met een gelijk speelveld door te kunnen."
Maar de acties richtten zich niet alleen op de inzamelkant. Ook de aanpak van freeriders is geïntensiveerd. "Natuurlijk hebben ook bedrijven die banden als eerste op de vervangingsmarkt plaatsen de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de circulaire economie en de afvalbeheerbijdrage te betalen." Kester geeft als voorbeeld de caravan- en aanhangwagenbranche. "Al jaren verspreiden we via verschillende communicatiekanalen inhoudelijke en relevante informatie voor deze doelgroep. Maar we zijn nu alle bedrijven die in beeld kwamen ook echt gaan bellen. En met resultaat, want de bewustwording en de afdracht van de wettelijke afvalbeheersbijdrage autobanden is in deze branche enorm gestegen. Bedrijven zijn zich nu bewust van hun verantwoordelijkheden en geven daar ook met terugwerkende kracht invulling aan."
"Bij een systeem als RecyBEM is 1+1 nooit automatisch 2. Er zijn veel factoren die een rol spelen, maar de verwachting is dat de balans dit jaar meer in evenwicht is dan in 2020. We lijken voor 2021 uit te komen op een vergelijkbaar inzamelaantal van zo'n 9,45 miljoen banden. De marktplaatsing is echter toegenomen ten opzichte van vorig jaar en zal uitkomen op zo'n 9 miljoen banden." Er worden dus nog steeds meer banden ingezameld dan dat volgens het principe 'éénmaal oud voor éénmaal nieuw' zou moeten, maar het verschil is beduidend kleiner dan in 2020.
Wat zijn dan nog uitdagingen? "Uitdagingen zijn er altijd", zegt Kester. "Maar voor de komende periode focussen we ons met name op de bewustwording onder autodemontagebedrijven, handelen in gebruikte banden, gemeenten en webaankopen. Daar zitten nu de grootste gaten tussen enerzijds geen afdracht van de afvalbeheersbijdrage autobanden en anderzijds wel inzameling onder de RecyBEM-regeling. Dit laatste zowel direct – door onrechtmatig gebruik te maken van het RecyBEM-systeem – als indirect – door plaatsing op de markt van banden die in een later stadium alsnog onder de RecyBEM-regeling worden ingezameld."