De duurzame weg met autobanden naar een circulaire economie

BEM-circle juni 2021

10 doorbraakpunten van Kees van Oostenrijk

"Al jaren zamelen we banden in onder het motto 'inzamelen van gebruikte autobanden voor een schoner milieu'. Dat laat onze band met het milieu vanaf het begin goed zien", zegt de trotste directeur van het eerste uur Kees van Oostenrijk. Hij ziet de noodzaak om dit motto verder uit te bouwen: een duurzame weg met autobanden en andere producten en materialen naar een circulaire economie. "Dat moeten we niet een ver van ons bed show maken, we moeten onze doelen praktisch invullen om ze haalbaar te laten zijn". Zijn ideeën hiervoor heeft hij vorm gegeven in 10 doorbraakpunten voor een duurzame weg naar een circulaire economie. In dit artikel neemt hij ons nogmaals mee in zijn visie om het belang ervan te benadrukken.

De pijlers van ons RecyBEM-systeem staan nog steeds als een huis. Dankzij goede samenwerking binnen de gehele bandenketen hebben we in Nederland een efficiënte en gestructureerde inzameling en verwerking van gebruikte autobanden. Dat doen we op basis van vrije marktwerking, maar met duidelijke kaders en afspraken om bijvoorbeeld level playing field te waarborgen. Ook garanderen we bijvoorbeeld een fair price. De laatste jaren is daar een pijler aan toegevoegd: de weg naar een circulaire economie.

Deze weg vullen we in langs de doelen zoals die door de VN geformuleerd zijn: de Sustainable Development Goals. Onze uitvoering en plannen leggen we langs deze weg, maar de vraag is of de duurzame burger en ondernemer-producent voldoende kan met het doel om tot een circulaire economie te komen. We willen duurzaamheid vergemakkelijken, maar hoe organiseer je dit soort grootschalige structuren voor jarenlange monitoring? Hoe maak je dat soort structuren en processen in de maatschappij tot een tweede, duurzame natuur? Hoe maak je ze operationeel effectief, hanteerbaar en betrouwbaar. Daarvoor heb ik 10 doorbraakpunten in duurzaamheid geformuleerd:

1. Vertrouwen in elkaar en in bedrijven. We hebben vertrouwen nodig. Ik roep iedereen op om veel meer vertrouwen en aandacht te hebben voor de duurzame prestaties en oriëntatie van individuele ondernemingen. Zeker in rubber en kunststoffen, waarin nagenoeg iedere producerende onderneming zeer actief op zoek is naar vergroening, recycling en verduurzaming in de breedste zin van het woord;
2. Omdenken als toverwoord. "Rethink" verspreidt zich sneller dan vermoed: Reuse, Recycle, Reduce, Redesign, Renew. Echt, gaat sneller dan we denken en voelen! Achter de schermen gebeurt heel veel. Het vliegwiel draait!;
3. Samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven. Raadpleeg als overheid veel meer en intensiever het bedrijfsleven en bedrijfsorganisaties voor de uitvoerbaarheid van wet- en regelgeving op gebied van milieu en duurzaamheid. Luister en huiver, maar doe het samen! Zet een gezamenlijke stip op de horizon en probeer obstakels samen te omzeilen of te elimineren;
4. Fabels kordaat verwijzen naar het land der fabelen. Corrigeer duurzaamheidsonzin en "Fake News" van activisten in overleg met bedrijfsleven supersnel. Geen "struisvogelpolitiek". Wees kritisch als beginpunt voor een gesprek, maar zaai geen verwarring!;
5. Handhaaf zodat wat goed is loont. Het speelveld moet gelijk zijn. Ga echt handhaven; maak samen met bedrijfsleven concrete doelstellingen voor de lange termijn;
6. Introduceer en certificeer een aantal pragmatische monitoring-instrumenten om besparing in CO2, energie, (fossiele) grondstoffen, kosten, ecotoxicologische impact te meten van recycling- en hergebruiksstromen. LCA's kunnen de basisinfo geven, maar zijn voor de wetenschap, en geen KPI-monitor voor het duurzame ondernemerschap!;
7. Producentenverantwoordelijkheid voor End-of-Life-producten in collectieve producentensystemen hebben hun nut bewezen, zeker in verbinding met de AVV-regeling (Algemeen Verbindend Verklaring). Verleg de focus van inzameldoelstellingen naar circulaire prestaties in recycling/hergebruik: Besparing in CO2, energie, (fossiele) grondstoffen, etc.;
8. De instrumenten "Statiegeld" en "afvalbeheersbijdrage" hebben hun waarde bewezen! Zo snel mogelijk breed uitrollen van glas naar alle kunststof flessen, blikjes, etc. Een belangrijke maatschappelijke taak voor de levensmiddelensector en een zegen voor gedragsbeïnvloeding van de mensheid;
9. Zorg dat de zwijgende meerderheid het begrijpt en uitvoert, en dat de activistische minderheid en media een constructieve aanjaagfunctie hebben. Duurzaamheid doen we samen!;
10. Deze 9 doorbraken gelden voor onze energietransitie, die van klimaat, en onze evolutie van de recycling-economie, waarin we jaarlijks teruggeven aan onze aardbol, wat we in dat jaar hebben genomen of gebruikt (even opzoeken in de duurzaamheidsencyclopedie, is de moeite waard.

Kortom: We moeten van breekpunten naar doorbraken, van revolutie naar evolutie, van frustratie naar bewustwording, van ik naar wij/ons, van onzinnige complexiteit naar transparantie, van zorg naar aandacht, van onzin naar zin, van bijzaken naar hoofdzaken; Keulen en Aken zijn niet op één dag gebouwd en de wereld wordt ook niet op één dag verbouwd, duurt een paar dagen en generaties langer. Maar het is wel aan het gebeuren! We make it echt happen!