Caravanbedrijven lossen hun milieuschuld in door betaling van de afvalbeheersbijdrage

BEM-circle nr. 3 juni 2021

Caravanbedrijven en de afvalbeheerbijdrage autobanden:

"We hebben onze milieuschuld ingelost"

De meeste ondernemers in de caravan- en aanhangwagenbranche weten het inmiddels. Wie importeert, heeft een wettelijke verplichting tot betaling van de afvalbeheerbijdrage voor de banden. Over het principe klinkt in de branche weinig discussie meer, wel over theoretische kwesties ('wie is nu feitelijk importeur') en over de praktische vraag wie de administratie en de afdracht zou moeten doen: individuele caravanbedrijven of agenten?

De mailing van RecyBEM aan caravan- en aanhangwagenbedrijven (oktober 2020) heeft veel ondernemers wakker geschud. Een aantal bedrijven was zich niet geheel bewust van het feit dat het RecyBEM-systeem in 2015 algemeen verbindend verklaard (AVV) is en dat dit ook voor hen consequenties heeft. Sinds 2007 vallen producenten en importeurs van caravans en aanhangwagens onder het Besluit beheer autobanden. Sindsdien zijn zij verantwoordelijk voor het organiseren van éénmaal oud voor éénmaal nieuw, individueel of collectief. Feitelijk betekent de AVV dat ook importeurs van caravans en aanhangwagens de wettelijke afvalbeheerbijdrage voor de banden dienen te betalen aan de Stichting Fonds Band en Milieu om de collectieve inzameling en verwerking via RecyBEM te organiseren. Zo draagt ook de branche van caravans en aanhangwagens bij aan de kosten van inzameling en recycling van autobanden.

Vanzelfsprekendheid

Voor Bram van der Slik is de afdracht al sinds 2008 een vanzelfsprekendheid. De directeur van Van der Slik Caravan Centrum Zoetermeer: "Ik had destijds niet het idee dat ik iets importeerde. Ik verkocht caravans die – naar ik aannam – door een andere partij werden geïmporteerd. Moest ik die banden als apart importproduct zien en er een bijdrage over afdragen? Wat een gezeur, vond ik toen. Na enige uitleg heb ik dat geaccepteerd. Ik ben netjes aan mijn verplichting gaan voldoen." Daarbij tekent Van der Slik aan dat sommige merken – zoals Adria – het hem gemakkelijk maken door de administratie en afdracht te verzorgen. "Bij Caravelair moet ik het wel zelf doen. Is ook oké, net zoals de gang van zaken voor de recyclebijdrage voor de koelkasten. Ik meld aan een instantie eenmaal per jaar hoeveel koelkasten er in de geïmporteerde caravans zaten – ik voel me geen koelkastimporteur, maar ik doe netjes mee. Zoals elke ondernemer ook voor Buma/Stemra en voor reprorecht betaalt. Mijn dochter regelt de bandenopgave elke maand en eens per jaar checken we of het totaal klopt en trekken we het zonodig recht", zegt de Zoetermeerse ondernemer, die vermoedt dat bij bedrijven die dat nog niet zo deden, geen onwil bestaat. Het gaat hier volgens hem om het niet bewust zijn van het bestaan van een wettelijke plicht.

Zelf oppakken

Dat speelde ook bij Van Uden Caravans in Sint-Oedenrode. "Ik ben sinds november bestuurslid bij de BOVAG, afdeling caravan- en camperbedrijven. Bij een bestuursvergadering kwam het op tafel. Toen pas besefte ik dat ik zelf die afdracht moest gaan oppakken", zegt Marjolijn Wegkamp, mede-directeur van het caravanbedrijf.

"Ik denk dat veel caravanbedrijven zich, net als wij, al die tijd niet aangesproken voelden. Zij werken als dealer voor de import van caravans immers via agenten. Nu blijkt dat zij
er ten onrechte van uitgingen dat de afdracht hun pakkie-aan niet was. Zo was dat bij ons ook."

Van Uden Caravans voert al jaren merken uit Duitsland (Bürstner), Frankrijk (Sterckeman) en het VK (Sprite), de eerste via Erwin Hymer Group, de laatste twee via Caravan Trading Europe. Toen duidelijk werd dat zij als ondernemer in actie moest komen, was zij in eerste instantie verbaasd. "Niet zozeer over het afdragen, het gaat hier niet over het principe. Het gaat meer over: waarom wij en niet de agent die naar ons idee feitelijk de import doet."

Praktisch ding

Volgens het Besluit beheer autobanden is de agent niet de importeur, de importeur is namelijk degene onder wiens verantwoordelijkheid in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf autobanden, caravans en aanhangwagens binnen Nederlands grondgebied worden gebracht en als eerste in Nederland aan een ander ter beschikking worden gesteld. Een agent verkrijgt meestal niet het eigendom, waardoor deze niet degene is die de caravan als eerste aan een ander verkoopt. Intussen heeft Van Uden Caravans zich aangemeld bij de BEM en staat Marjolijn Wegkamp voor de taak om met terugwerkende kracht vanaf juli 2015 aangifte te doen over de banden die via haar bedrijf op de Nederlandse wegen terecht zijn gekomen. "Dat is nog wel een praktisch ding, omdat wij tussen 2015 en nu zijn overgegaan op een nieuw administratiepakket en ik niet meer in het oude systeem kan. Maar met een beetje goede wil kan ik de facturen achterhalen, de aantallen turven en de aangifte en afdracht regelen. Dat komt goed." Maar daarmee is de discussie binnen de caravanbranche over wie dit voortaan zou moeten oppakken nog niet voorbij. "Ik kan me voorstellen dat we de discussie moeten voeren wie feitelijk de afdracht gaat doen. En hoe we dit centraal gaan organiseren. Is dit niet iets voor Erwin Hymer Group, het verkooporgaan dat verschillende fabrikanten en merken verenigt? Zij hebben een goed beeld van wat er binnenkomt. Een agent die de boekhouding bijhoudt en zorgt dat elke maand netjes de zaken geregeld én betaald worden, dat heeft toch de voorkeur. Ik sta daarin niet alleen", zegt Marjolijn Wegkamp, die voor de komende tijd elke maand de pop-up in haar agenda volgt: “Even de afleveringen van caravans tellen, de banden optellen en doorgeven. Klaar. Dat is het punt ook niet. Hoe gaan we het op termijn regelen, dat is de vraag.”

Dat initiatief zal uit de branche zelf moeten komen, want RecyBEM kan alleen diegene aanspreken die volgens het Besluit beheer autobanden verantwoordelijk is. Maar RecyBEM werkt graag mee om de uitvoering zo eenvoudig mogelijk te houden.

Adria: schuld ingelost

Intussen zijn veel ondernemers in de branche alweer een stap verder. Bij importeur Adria Benelux is ook de aangifte met terugwerkende kracht inmiddels geregeld. "Daarmee hebben wij als het ware 'onze milieuschuld' ingelost", zegt Sales & Marketing Manager Natasja Kwikkers-Van Berkum met een glimlach. "Eigenlijk was de aangifte zo geregeld, een kwestie van tellen en het totaal maal de bijdrage. Wij hebben besloten dat de aangifte vanaf nu ook onze taak moet zijn en niet die van de dealers. Wij hebben onze dealers op de hoogte gebracht dat zij er in administratieve zin geen omkijken naar zullen hebben. Logisch, want wij zijn de importeur."

Volgens Kwikkers-Van Berkum hebben ze bij Adria altijd gedacht dat de verplichting alleen gold voor gemotoriseerde voertuigen. "Daarom doen wij voor campers al jaren de afdracht, echter niet voor wat je onder de groep 'aanhangers' zou kunnen rekenen. Misschien hadden we ons daar wat eerder in moeten verdiepen. Het signaal dat Band & Milieu ons gaf, heeft ons aan het denken gezet. We hebben ons aangesloten bij de Vereniging Band en Milieu. Zoals het hoort."