Cryogeen rubberpoeder, verkregen door het vermalen van bandenrubber bij zeer lage tempaturen, staat een grote toekomst te wachten. Dat is de verwachting die leeft bij Kargro Recycling in Nederweert. Door een specifieke nabewerking maakt et bedrijf het poeder geschikt voor gebruik in compounds voor productie van nieuwe autobanden. "Verschillende bandenfabrikanten zijn enthousiast over onze 'Functionalised Micronised Rubber Powder', kortweg FMRP", meldt Rob Zootjes, Manager Director bij Kargro Recycling.
Het is en blijft de heilige graal van de autobandenrecycling. Hoe halen we nuttige bestanddelen in hun zuiverste vorm uit het bandrubber, bijvoorbeeld door pyrolyse en devulkaniseren? Hoe kunnen we autobandenrubber zodanig bewerken dat het in kleine of grotere korrels kan worden hergebruikt in productieprocessen van nieuwe rubberproducten?
Overal in de branche zijn pioniers bezig met het vinden van het ei van Columbus, meestal door trial en error. Bij Kargro in Nederweert lijkt er een doorbraak te zijn, met FMRP, een bewerkt rubberpoeder dat in relatief grote doses kan worden verwerkt in compounds voor nieuwe autobanden.
Voor de goede orde: het gaat hier niet om het poeder dat als bijproduct ontstaat bij reguliere vermaling van bandenrubber tot granulaat. Rob Zootjes, managing director bij Kargro, legt uit dat vermaling onder lage temperaturen (rond -60 tot -70) veel materialen verpulvert. "Dat is wat wij in feite doen: bandenrubber door gebruik van vloeibare stikstof tot fijn poeder verpulveren."
De techniek van cryogeen produceren met stikstof wordt al langer toegepast. Het rubber wordt onder de lage temperaturen bros en glasachtig, waarna het in een molen als het ware wordt 'stukgeslagen'. "Wij verkleinen het rubber naar 180 micron, zeg maar 0,18 millimeter. Echt fijn poeder, een gevulkaniseerd geheel van van hoofdzakelijk natuurrubber en Carbon Black. Geen zuiver rubber, maar wel heel fijn."
Even een stap terug: waarom deze omweg? "We zoeken naar rubber in een vorm die met zo weinig mogelijk moeite kan worden verwerkt in het productieproces van rubberproducten. Het liefst in autobanden. De compound is als het ware het deeg van het brood dat je bakt. Daarin gebruik je normaal gesproken natuurrubber, maar dat wordt zo schaars dat het inmiddels op de EU-lijst staat van kritische grondstoffen. Over de hele linie van de bandenrecycling zijn partijen op zoek naar methoden om natuurrubber te vervangen door materiaal dat is herwonnen uit autobanden. Hoe fijner en zuiverder het materiaal, hoe beter de compounder er mee kan werken."
Poeder heeft naar het idee van Zootjes veel potentie – het kan mogelijk 20 tot 30 procent van natuurrubber in het productieproces van autobanden vervangen. "Tot dusver zagen compounders het fijne cryogeenpoeder vooral als een filler, een opvulmiddel zonder toegevoegde waarde. Het zou anders zijn, zo geven compounders aan, als het oppervlak van elke poederkorrel geactiveerd werd. Daarmee zou het poeder zich daadwerkelijk gaan gedragen als actief bestanddeel van de rubbercompound."
Daar hebben ze bij Kargro dus iets op gevonden. De experts van het bedrijf hebben een proces ontwikkeld waarmee het fijne poeder een nabehandeling krijgt en waardoor het de door Kargro gekozen naam Functionalised Micronised Rubber Powder gaat dragen. Zootjes daarover: "We activeren het oppervlak met een additief in het proces. Het oppervlak wordt zodanig gemodificeerd dat het zich in het compound gedraagt als een volwaardig onderdeel. Vergelijk het met het proces van vulkaniseren: de onderdelen van de compound gaan een verbinding aan en zijn geen los onderdeel meer van het geheel."
Rob Zootjes is niet scheutig met technische details over dit proces – het is immers in eigen huis ontwikkeld. "Daar kan ik niet over uitweiden. Feit is dat de compounder ons poeder door deze processtap beter kan verwerken in de compound. En in hogere doses, als vervanging van virgin rubber. Dat is goed voor de wereld, maar onze oplossing met nabewerkt cryogeenpoeder zal ook prijstechnisch voor een inkoper interessant kunnen zijn."
Wat is de toekomst van het Kargro-rubberpoeder? "We zijn samen met onze strategische partner Atlantis Rubber Powders druk in contact met marktpartijen, onder meer bandenfabrikanten. De feedback is goed. Fabrikanten zijn positief over de kwaliteit en performance in de bandenproductie. Dat schept een basis voor de toekomst."
Bij Kargro is het poederproject de experimentele fase ruim voorbij. Het bedrijf ziet het als één van de veelbelovende sporen naar de circulaire toekomst. Zootjes: "We zetten breed in, ook op loopvlakvernieuwing, op devulkanisatie, op pyrolyse, op alles wat het mogelijk maakt om grondstoffen terug te winnen en te hergebruiken. De ene activiteit lukt op fabrieksschaal, de andere nog niet. De poeders vormen een veelbelovend nieuw spoor."
Kargro produceert op dit moment al 20.000 ton granulaat en poeder per jaar, waarvan zo'n 10 procent cryogeen. Een deel daarvan is het fijne poeder dat de nabehandeling krijgt. "Dat is in feite nog op kleine schaal, maar we voorzien wel dat dit aandeel zal groeien. Snel zal het niet gaan, er is tijd nodig om het vertrouwen bij de bandenindustrie stapje voor stapje te laten groeien. De industrie is behoudend en voorzichtig, soms met reden. Maar wij zijn ervan overtuigd dat we met FMRP een belangrijke troef in handen hebben. Het is onze ambitie én onze verwachting dat dit op den duur zeker de helft van de totale output van Kargro kan omzetten in poeders voor hergebruik in nieuwe autobanden. We gaan in het komende jaar onze cryogeen-capaciteit verder uitbreiden, zodat FMRP echt in volumes geleverd kan worden." Dat zou Kargro, zo verwacht Zootjes, een mooie alternatieve afzetmogelijkheid opleveren voor het rubber infill dat nu nog op kunstgrasvelden wordt gebruikt.
Daarbij zijn nog lang niet alle vragen beantwoord. Uiteraard wil Kargro het poeder zo veel mogelijk in standaardkwaliteiten leveren, zonder al te veel maatwerk in specs. "Daarnaast is consistentie in kwaliteit en performance een uitdaging. Wij moeten nog meer energie steken in deze en andere facetten. Het zal niet vandaag of morgen geregeld zijn, er gaat nog heel wat water door de Maas voordat hier in Nederweert definitief de vlag uit kan. Maar de vooruitzichten zijn gunstig."
De Kargro Groep Holding, gevestigd in Montfoort, houdt zich in de breedste zin van het woord bezig met het circulair verwerken van gedemonteerde vrachtwagen- en personenautobanden. Het circulair verwerken van banden richt zich enerzijds op het herwinnen van kostbare grondstoffen uit banden en anderzijds op het verlengen van de levensduur van een kwaliteitskarkas door gebruik te maken van bandenvernieuwingstechnieken. Door deze techniek kan de levensduur van een gedemonteerde bedrijfsautoband met een factor drie worden verlengd.